Spisałem już odcinki poświęcone niekwantowej fizyce, pora na tę kwantową. Mechanika kwantowa wymaga osobnego spisu, bo tekstów na jej temat powstało najwięcej. Zasadniczo wypiski dotyczą kwantówki nierelatywistycznej. Zaznaczam to, bo wiele osób obejmuje terminem „mechanika kwantowa” wszelkie teorie kwantowe, na przykład kwantową teorię pola. Na swój użytek ograniczam znaczenie tego terminu do nierelatywistycznych modeli i to takich, co mogą w jakiś sposób odnieść się do aksjomatów mechaniki kwantowej, o których zresztą kilka razy wspominam.
Heisenberg i Schrödinger – od nich się zaczęło
Teoria kwantów nie powstała jako żmudne dopasowywanie wzorów do danych doświadczalnych, ale jako swoista spekulacja matematyczna. To niesamowite, że twórcy mechaniki kwantowej wyszli od pewnych dywagacji matematycznych, nie spoglądając początkowo w stronę empirii. Najbardziej fascynujące w tej historii jest to, że wyniki tych spekulacji niespodziewanie ujawniły zadziwiającą moc zgodności z wynikami pomiarów.
- Heisenberg na chorobowym
- Shrödinger i jego równanie
- Co daje równanie Schrödingera?
- Mechanika kwantowa – rzut oka na zasady
- Redukcja pakietu falowego
- O czym mówi zasada nieoznaczoności?
- Obalamy mechanikę kwantową
Ciekawostki o kwantologii
Ten dział zawiera niezobowiązujące blognostki na różne tematy. Forma tekstów jest co prawda czasami dość luźna – niektóre z nich zawierają ładunek swoistego humoru – ale ich „łatwość” jest pozorna. Tak naprawdę przeznaczone są raczej dla osób zorientowanych w zawiłościach kwantologii. Mimo to, warto przeczytać sobie o niektórych jasnych i ciemnych sprawkach tej teorii, nawet jak się nie jest absolwentem studiów na kierunku fizyka.
- Excel w służbie mechaniki kwantowej
- Ładunek elektryczny i kwanty
- Całkowity bezruch a kwantologia
- Z dokładnością do dziedziny
- Krytycznie o postulatach mechaniki kwantowej
- Antyelektrony na manowcach teorii
- Bajka o tym, jak elektron porusza się z prędkością większą od c
- Jednoczesne pomiary a zasada nieoznaczoności
Q-obrazki
Świat kwantów trudno zobaczyć, pomimo że z przejawami zjawisk kwantowych spotykamy się na co dzień. Dlatego próby przestawienia wyników kwantologii w najpopularniejszym języku dzisiejszych czasów – w piśmie obrazkowym – jest nie do przecenienia.
- Stany gaussowskie w mechanice falowej
- Cząstka swobodna
- Kwantowy ruch przy stałej sile
- Kwantowy oscylator harmoniczny
- Kwantowe odbijanie się od ścian
- Nerwowy spacer w kwantowej studni
- Moduł funkcji falowej – różne różności
- Pompowanie orbitala
- Fraktalna niedobrota nieciągłej funkcji falowej
Macierze gęstości...
...czyli stany mieszane w mechanice kwantowej.
- Stany mieszane klasycznie
- Stany mieszane kwantowo
- Dlaczego stan mieszany to macierz gęstości?
- Notacja Diraca
- Kwantowe „albo-albo”
- Układ otoczony rezerwuarem
- Żart o obserwabli temperatury
Spinologia
Różne notki o spinie.
- Kilka słów o spinie
- Kwantowa dwustanówka
- Sfera spinowa
- NMR a kwantologia
- NMR – kierujemy spinem
- Skąd wziąć zbiory dla spinów większych niż 1/2?
- Kręcimy elektronem
Widma i atomy
Ze zjawiskami kwantowymi spotykamy się codziennie – wystarczy włączyć świetlówkę. Emitowane wtedy światło ma zupełnie inny charakter niż to, które daje nam poczciwa żarówka. Równanie Schrodingera/Pauliego pozwoliło na wyliczenie dlaczego atomy pobudzone do świecenia dają takie, a nie inne barwy. Nazywa się to analizą widmową i było jednym z pierwszych, spektakularnych sukcesów nowoczesnej teorii kwantów.
- Zaglądanie do wnętrza atomu
- Śladami Balmera – liczby kwantowe
- Atom wodoru – punkt startowy
- Układ okresowy jest kwantowy
- W atomie – jak spin ze spinem
- Jaki moment pędu ma orbital?
- Obrazki z orbitalami 2p
- Na tropach zielonego zafarbu
Co w metalu piszczy?
Bardzo nieśmiałe wskazanie, że bez kwantologii nie bardzo możemy mówić o tym, że rozumiemy jak zbudowana jest materia wokół nas. Taka zwykła materia, a dokładniej ciała stałe.
- Prąd a wyobraźnia
- Prosty przepis na metal
- Zrób sobie pasmo
- Skomplikowańszy przepis na metal i nie tylko
- Na ile półprzewodnik?
Plecenie o splataniu
Dlaczego splątanie nie jest jeszcze jedną wersją losowania dłuższej i krótszej zapałki.
- Splątanie kwantowe – pierwsze podejście
- Splątanie doświadczalnie
- Splątanie kwantowe – model matematyczny
- Pauli splata kwantowo
Nieporządna ale pożądana
„Grzeczne dziewczynki idą do nieba, a niegrzeczne tam, gdzie chcą” mówiła niejaka H. Brown z Cosmopolitan. Nie wiem, czy miała rację w sprawie płci pięknej, ale zdanie to jak ulał pasuje do… mechaniki kwantowej. I jakoś tak jest, że tę „grzeczną” kwantologię podziwiam i szanuję, ale większą fascynacją darzę jej „niegrzeczną” wersję.
- Interferencja
- Atomy świecą nieproszone
- Nieślubne dziecko teorii kwantów
- Kwantowa ciotka przyzwoitka
- ...ale (u Starka) są energie równiejsze
- Relatywistyczne blizny
Wagi Boltzmanna
Wbrew nazwie, o termodynamice na blogu ukazało się niewiele treści. A przecież idee Maxwella, Boltzmanna i Gibbsa to prawdziwa rewolucja w fizyce drugiej połowy XIX wieku. Seria notek próbuje ugryźć temat. A nic nie daje lepszych rezultatów, jak policzenie prostego modelu od podstaw.
- Wagi Boltzmanna
- Średnia ważona po boltzmannowsku z komputera
- Monte Carlo czy raczej kulą w płot?
- Rozkład kanoniczny według Metropolisa
- Czy atom może być niezjonizowany?
Tunelowanie
Seria notek dotycząca efektu tunelowego
Q-gadanie
Czasami wesołe, czasami napuszone, czasami niepoważne, czasami pisane lekką ręką. Notki, którymi niekoniecznie trzeba się przejmować. Ale może warto zajrzeć…
Oczywiście w trakcie dalszej działalności będę spis aktualizował.
Komentarze