Opisywana poniżej historia zdarzyła się naprawdę: pomimo iż notka jest pierwszokwietniowa, to prezentuje prawdziwe zdarzenia. Byłem wtedy studentem drugiego roku fizyki. Cała rzecz miała miejsce w akademiku, gdzie przygotowywaliśmy się z kolegą Zdzichem do jakichś zajęć, teraz już nie pomnę do jakich. W pewnym momencie do pokoju zapukał nieznajomy mężczyzna i nieśmiało spytał się czy przypadkiem nie jesteśmy studentami fizyki (namiary na nas dała mu pewnie pani z portierni). Kiedy potwierdziliśmy, ucieszył się: „To się świetnie składa, bo chciałem pokazać projekt perpetuum mobile, a fizycy będą najbardziej kompetentni, by ocenić mój pomysł.”
Pan nie dał długo się prosić o szczegółowe wyjaśnienia, jak jego urządzenie miałoby działać i przystąpił do rzeczy. Szybko naszkicował taki mniej więcej obrazek:
i się spytał: „Kiedy woda będzie wylewać się z rurki?” Proste pytanie, prosta odpowiedź: „Kiedy wylot rurki będzie niżej od poziomu wody” – odpowiedzieliśmy zastanawiając się gdzie tkwi haczyk. Pan wybitnie ucieszony naszą odpowiedzią, uzupełnił rysunek:
A
B
i stwierdził, że skoro tak, to woda dalej będzie sobie wylatywać z rurki, no bo przecież poziom wody w naczyniu A jest wyżej od wylotu rurki umieszczone w naczyniu B. No i dzięki temu z jednego naczynia woda przelewać się będzie do drugiego naczynia, przez co te poziomy nie będą już takie same. Teraz tylko wystarczy wstawić turbinkę żeby woda z naczynia B mogła z powrotem przelać się do A i przy okazji wytworzyć nieco energii elektrycznej. Mówił to jak najbardziej poważnie.
A
B
„To niemożliwe, bo przeczy to zasadzie zachowania energii!” w pierwszym odruchu zakrzyknął Zdzich. Nasz rozmówca tylko na to czekał: „No właśnie, dlatego jest to projekt typu perpetuum mobile – energia będzie produkowana cały czas!”. Przyszła kolej na mnie: „Sytuacja jest symetryczna: wylot rurki w naczyniu A też jest niżej od poziomu cieczy w naczyniu B, czyli z tego samego powodu woda powinna przelewać się z B do A” – spróbowałem całą rzecz załatwić przez pokazanie sprzeczności. Pan również od razu sparował atak: „Nie jest symetryczna, bo końce rurki nie są na tym samym poziomie. Gdyby były równo, to przepływu wody rzeczywiście by nie było”.
Zaczęło się przekonywanie, że mimo to i tak się nie da tak zrobić. Wynalazca nie dawał się przekonać, cały czas szermując naszą odpowiedzią „woda będzie wylatywać jeśli wylot rurki będzie niżej od poziomu wody w naczyniu”.
Przyszła pora na argument ostateczny: skoro idea jest tak prosta, to trzeba zbudować gotowe urządzenie: potrzebne są tylko dwa wiaderka, trochę wody i rurka. Ale tego argumentu pan nie usłyszał, koncentrując się wciąż na różnicy poziomu wody i końca rurki. Jakby nie słyszał co do niego mówimy. Tłukliśmy więc dalej „weź pan te dwa wiaderka i rurkę” i w końcu dotarło to do jego świadomości, ale nie zachwiało dobrym samopoczuciem. Z uśmiechem wyjawił, że strona praktyczna go nie interesuje, on odkrył sposób na generowanie energii, a konstrukcją niech zajmą się praktycy. Za to obowiązkiem fizyków jest pochylenie się nad jego genialnym pomysłem i dogłębna analiza. Zakończona oczywiście przyznaniem racji, tym bardziej, że sami powiedzieliśmy że skoro wylot rurki jest niżej…
Takie postawienie sprawy nie spotkało się z naszą aprobatą. Doszliśmy do wniosku, że spotkanie niepotrzebnie się przedłużyło – kolega bardzo stanowczo „poprosił” o opuszczenie pokoju. Na szczęście siły mięśni przy tym nie użył, choć z boku mogło wyglądać groźnie.
W końcu musieliśmy przygotowywać się do zajęć i szkoda było czasu na perpetuum mobile.
